BREKEND NIEUWS: in februari 2020 is de aanwezigheid van dioxines aangetoond in het door de voormalige ENKA-fabriek vervuilde grondwater, de bekende ENKA pluim. Het onderzoek werd uitgevoerd na lang aandringen van de Stichting Milieuwerkgroepen Ede en de vereniging Mooi Wageningen.
Schokkend nieuws dat ik lees in het onderzoeksverslag van het ingenieursbureau TAUW die het onderzoek uitvoerde. Maar wat lees ik verderop in het onderzoeksverslag: “Omdat de aanwezigheid van dioxine in grondwater onverwacht is, is er in april 2020 een herbemonstering … uitgevoerd.” En wat blijkt: bij dit nieuwe onderzoek werden geen dioxines aangetroffen. Tsja dat is wel heel toevallig, voer voor complottheorieën zou je zeggen. Maar laten we niet te hard van stapel lopen. Het is in ieder geval winst dat het grondwater op dioxine onderzocht is. Het waterschap, de gemeente Ede en de provincie vonden dat heel lang namelijk helemaal niet nodig. En het ingenieursbureau beveelt aan bij een volgend onderzoek het grondwater opnieuw op dioxine te controleren. Zou zomaar kunnen dat er dan toch weer dioxines aanwezig zijn.
Dat hoopt natuurlijk niemand. Zeker provincie, gemeente en waterschap niet, want in dat geval kunnen ze lozing van de negen miljoen kubieke meter vervuild grondwater op de Nederrijn, wel helemaal vergeten. Volgens de milieugroepen is die lozing sowieso ongewenst omdat het grondwater met veel meer stoffen verontreinigd is.
Afgelopen donderdag 28 mei stonden milieubeweging, provincie, gemeente en het waterschap voor de rechter. De eis van de milieubeweging, een verbod op de lozing van het vervuilde grondwater, kon niet behandeld worden. Kort voor de zitting had het waterschap nog een stapel stukken als verweerschrift had ingediend. Er was, vond de rechter, daarom voor de, uit vrijwilligers bestaande, milieuclubs te weinig tijd daar op te reageren. De zitting werd vier weken verdaagd.
Dat is niet de eerste vertraging die ontstaat door langzaam reageren van de overheid. Toch zou je verwachten dat die overheid haast heeft want het vervuilde grondwater schuift langzaam op richting beschermde Natura 2000 gebieden. Ook veroorzaakt het al overlast in de woonwijken Maandereng en Rietkampen. Dat weerhield de rechter er niet van om bij de milieugroepen de oplossing voor het conflict neer te leggen, lees ik in Trouw. Zij hoeven dan alleen maar in te stemmen met de lozing van het vervuilde grondwater. Want ondertussen gaat door hun verzet de vervuiling wel door, suggereerde hij tussen de regels door. Opmerkelijk want ook na lozing gaat die vervuiling door, alleen op andere plekken. Bijvoorbeeld in de rivier en uiteindelijk in de oceaan waar het vervuilde ENKA grondwater terechtkomt bij onder meer al dat plastic dat er al in drijft.
De echte oplossing en de vraag waar het om draait is of waterschap, gemeente en provincie het grondwater willen zuiveren. Het antwoord is dat ze dat niet willen, want dat vinden ze te moeilijk, niet nodig en vooral te duur. Je kunt je geld immers maar één keer uitgeven. Het is een korte termijn gedachte waar je wel eens moedeloos van wordt. En het past in een rijtje Edese kwesties:
De bestrijding van de eikenprocessierups met gif.
De aantasting van biodiversiteit door teveel stikstof.
De uitstoot van CO2 en fijnstof door biomassacentrales.
Het wel of niet aanwezig zijn van dioxine in de ENKA pluim is dan ook niet de kwestie. Het gaat erom of wij bereid zijn te stoppen onze leefomgeving als een vuilstort te gebruiken. En inderdaad, bij dat stoppen is haast geboden.
TAUW, Actualisatie sulfaatpluim en onderzoek dioxine en dioxine-achtige PCB’s te Ede, 14 mei 2020